Castreren, steriliseren of een vasectomie?

Disclaimer: Dit artikel is puur bedoeld ter informatie en gebaseerd op mijn eigen ervaring en kennis. Ik ben geen dierenarts, er kan dus ook geen recht worden ontleend aan onderstaand artikel. Raadpleeg bij twijfel altijd een caviakundige dierenarts.

dierenarts
Bron: Pixabay

Als je een beertje met een of meerdere zeugjes houdt, zal je iets moeten doen zodat er niet om de haverklap nestjes ontstaan. Castratie van het beertje is de meest voorkomende ingreep, maar is dit wel de beste optie? In dit artikel leg ik je uit waarom ik voorstander ben van een vasectomie. En waarom het steriliseren van een zeugje zonder medische noodzaak geen goed idee is.

Castratie

Castratie betekent dat bij het beertje zijn zaadballen worden verwijderd. Hij is hierdoor niet meer vruchtbaar. Vaak wordt gezegd dat zijn gedrag ook zal veranderen. Dit komt denk ik voort uit de ervaringen bij konijnen. Als je een rammelaar (mannetjes konijn) laat castreren, zal hij vaak wat tammer worden in zijn gedrag naar andere cavia’s en minder sproeien. Bij cavia’s is dit echter niet het geval. Met of zonder ballen, ze gedragen zich hetzelfde 😉 

Aan castratie kleeft echter wel een nadeel. Er zijn namelijk aanwijzingen dat het ontbreken van bepaalde hormonen (door het verwijderen van de zaadballen) osteoporose op late leeftijd kan ontstaan. Osteoporose is botontkalking, dit kan resulteren in de ernstige aandoening ADD. Dit is de afkorting voor Acquired Dental Disease, oftewel verworven tandziekte. Deze aandoening is heel ernstig en lastig te behandelen. Er is gelukkig een manier om dit te voorkomen, en dat is een vasectomie.

Vasectomie

Bij een vasectomie worden de teelballen niet verwijderd, maar de zaadleiders doorgeknipt. Het beertje is dan onvruchtbaar, maar behoudt zijn ballen en dus ook zijn hormoonproductie. Nog niet alle dierenartsen voeren deze ingreep uit, dus informeer vooraf goed. Dierenarts Eva Stoffels uit Dalfsen is al jarenlang een gespecialiseerd dierenarts voor knaagdieren. Zij geeft cursussen aan andere dierenartsen, waarin ook vasectomie wordt aangeleerd. Op de website Caviawijzer kun je zien welke dierenartsen de cursus hebben gevolgd. Je kunt een dierenarts bij jou in de buurt opbellen en vragen of ze de ingreep ook al uitvoeren. 

Sterilisatie

Bij sterilisatie wordt het vrouwelijk dier onvruchtbaar gemaakt, bijvoorbeeld door het afbinden van de eileiders. Sterilisatie van een zeugje om niet medische redenen, dus alleen met als doel onvruchtbaarheid, wordt bij cavia’s bijna niet gedaan. Dit is een vrij ingrijpende ingreep voor een cavia en kan levensbedreigend zijn. Cavia’s kunnen niet zo goed tegen narcose en hun maag-darmstelsel is erg gevoelig. Bij een sterilisatie moeten ze vrij lang in slaap worden gebracht en de dierenarts moet rond hun darmen ‘prutsen’. Allemaal factoren die zo’n operatie erg risicovol maken. Een vasectomie of castratie bij een beertje is een veel minder gevaarlijke ingreep en heeft dus de voorkeur.

Ik heb ooit een cavia gehad met een gezwel in haar baarmoeder, toen is de baarmoeder operatief verwijderd. Dit was een risicovolle operatie, gelukkig heeft ze het wel gered. Zelfs toen zijn de eileiders blijven zitten, omdat dit langer onder narcose en dus meer gevaar voor de cavia betekende.

Heb je dus meerdere geslachten bij elkaar, gaat de voorkeur uit naar een vasectomie van de beer. Informeer vooraf goed bij verschillende dierenartsen zodat je zeker weet dat jouw cavia de beste zorg zal genieten!

Waar kun je het beste een cavia kopen?

Groep cavia's
Bron: Pixabay

Gefeliciteerd, je hebt de keuze gemaakt voor 2 of meer cavia’s als huisdier! Ja, 2 of meer. Niet eentje, cavia’s worden er ongelukkig als ze alleen zijn. Je hebt gezorgd voor alle benodigdheden, nu is het tijd om je nieuwe vriendjes te verwelkomen! Er zijn verschillende plekken waar je naartoe kunt om cavia’s aan te schaffen. 

Tuincentrum of dierenwinkel

Het meest voor de hand liggend is misschien wel de dierenwinkel of het tuincentrum. Toch raad ik dit af als plek om je cavia te kopen, tenzij ze cavia’s vanuit een cavia opvang herplaatsen. De meeste cavia’s in de dierenwinkel of het tuincentrum komen bij broodfokkers vandaan. Dit zijn plekken waar zeugjes zoveel mogelijk nestjes moeten krijgen en in erbarmelijke omstandigheden worden gehouden. Er wordt alleen gelet op geld verdienen, en niet op gezondheid van de cavia’s. Vaak hebben cavia’s uit de dierenwinkel dan ook bijvoorbeeld een schimmelinfectie. Steun dus de broodfok niet en koop niet in een dierenwinkel!

Gelukkig zijn er ook steeds meer dierenwinkels die cavia’s herplaatsen vanuit een cavia opvang, dit vind ik een supergoed initiatief! Ook stoppen sommige tuincentra of dierenwinkels volledig met de verkoop van levende dieren. Dit is eigenlijk nog een beter idee, want juist op deze plekken worden de meeste impulsaankopen gedaan. 

Hobbyfokker

Als je een raszuivere cavia zoekt om bijvoorbeeld zelf mee te gaan fokken (wat je alleen moet doen als je hier verstand van hebt) of naar shows te gaan, is een hobbyfokker een goede optie. Deze mensen zorgen er juist voor dat ze alleen fokken met gezonde cavia’s met een goed karakter. Ze willen echt het ras verbeteren. Ook krijgen zeugjes op een verantwoorde manier hun nestjes en zullen ze na een paar nestjes met ‘pensioen’ gaan. Toch vind ik, hoe goed deze mensen ook zijn voor de cavia’s, dat er al zoveel cavia’s zijn die een goed huisje zoeken. Door meer cavia’s te fokken lost dit probleem niet op.

Cavia opvang

Persoonlijk vind ik de beste optie om cavia’s te kopen, de cavia opvang. Er zijn zoveel cavia’s die gedumpt worden of om uiteenlopende redenen worden afgestaan door hun baasje. Stuk voor stuk lieverds die niets liever willen dan een warm kooitje. Er zijn enorm veel opvangen van cavia’s en knaagdieren, ze zitten door het hele land. Je kunt dus altijd wel een opvang bij jou in de buurt vinden. Zij kunnen je ook goed informeren over de verzorging, en (heel belangrijk) zijn heel goed in het bepalen van het geslacht van cavia’s, zodat er geen oeps-nestjes ontstaan 😉 

Kortom: adopt, don’t shop! En geef jouw lieve cavia’s een tweede kans door ze te adopteren uit een goede opvang.

Cavia’s en kinderen

Cavia en een kind
Bron: Pixabay

Cavia’s zijn schattige diertjes die met hun vriendelijke karakter geschikt zijn als huisdier voor kinderen. Het zijn geen nachtdieren zoals hamsters en ze kunnen niet zo krachtig schoppen als konijnen. Er zijn wel een aantal zaken waar je rekening mee moet houden als je overweegt om cavia’s in huis te halen voor jouw kind(eren).

Verzorging

In andere artikelen heb ik al uitgelegd dat cavia’s groepsdieren zijn, dus je zult er minimaal twee in huis moeten halen. Ook hebben ze een relatief groot verblijf nodig, wat dus ruimte in zal nemen in huis of tuin.

Je kunt de verzorging niet 100% overlaten aan jouw kinderen, zeker als ze nog wat jonger zijn. Kinderen hebben hulp en sturing nodig bij de taakjes. Je moet ze bijvoorbeeld soms herinneren dat de cavia’s nog gevoerd of verschoond moeten worden. Of je jongere kind kan wel een handje gebruiken bij het verschonen van de kooi.

Ook al beloven ze om alles zelf te doen, zal er een dag komen dat ze niet zoveel zin hebben of geen tijd. Deze dag wordt misschien twee dagen, een week of een paar maanden voordat ze weer naar de cavia’s omkijken. Natuurlijk probeer je om ze verantwoordelijkheid bij te brengen en ze bij de verzorging te betrekken, is het normaal voor een kind om soms interesse te verliezen. Op dat moment zul jij de verzorging op je moeten nemen, want de cavia kan hier niets aan doen en zal toch netjes verzorgd moeten worden. Neem dus alleen cavia’s in huis als je het zelf ook leuk vindt om af en toe te helpen met de verzorging.

Knuffelen

In tegenstelling tot hun schattige uiterlijk, zijn cavia’s niet echte knuffeldieren. In het hok zullen ze snel voor je kind wegrennen en zich verstoppen. Je kunt ze wel vangen en bij het kind op schoot zetten, dit vinden de meeste cavia’s voor een korte periode wel prima. Blijf er dan wel bij om te voorkomen dat de cavia bijvoorbeeld op de grond valt. Bij jonge kinderen is het een goed idee om de cavia in een plastic bakje bij ze op schoot te zetten. Dan glijdt de cavia niet zo snel van hun kleine beentjes af. 

Kwetsbaar

Kinderen kunnen soms onbewust wat ruw zijn. Hier kunnen ze niets aan doen, hun motoriek is gewoon nog niet goed ontwikkeld. Cavia’s zijn echter kwetsbare beestjes, dus je zult goed moeten opletten dat het kind de cavia geen pijn doet.

Een cavia als huisdier voor jouw kind

Er zijn dus een paar dingen om te overwegen voordat je kiest voor cavia’s als huisdier. Besluiten jullie om ervoor te gaan, dan zal het ook een hoop vreugde brengen voor het hele gezin! Daarnaast leert het je kind verantwoordelijkheidsgevoel. Er zijn tenslotte andere wezentjes van hem of haar afhankelijk. Voor sommige kinderen kunnen huisdieren ook echt een steun zijn. Het worden zijn vriendjes en je zult zien dat hij met de cavia’s dingen kan delen die hij moeilijk vindt om aan een ouder of leraar te vertellen. 

Cavia’s en warm weer

Thermometer 33 graden
Bron: Pixabay

Veel mensen maken zich heel veel zorgen of hun cavia het niet te koud heeft, maar niet als er tropische temperaturen zijn. Persoonlijk is het bij mij andersom, ik vind warm weer gevaarlijker. Bij kou kun je ze nog extra warmte bieden door hooi, huisjes of een Snugglesafe. Maar warmte kun je bijna niet wegnemen.

Cavia’s zijn niet zo goed in het kwijtraken van hun warmte. Ze kunnen niet zweten zoals wij, of hijgen zoals een hond. Je zult ze dan ook voor pampus zien liggen zodra de temperatuur richting de 25-30 graden kruipt. Je kunt wel wat dingen doen, en ook vooral niet doen, om het ze zo aangenaam mogelijk te maken. 

Schaduw

Vanzelfsprekend zet je je cavia niet in de felle zon. Als het hok bijvoorbeeld ’s ochtends vroeg bij zonsopkomst even in de zon staat en daarna in de schaduw, is dit prima. Alhoewel ik bij een hittegolf soms toch een schaduwdoek ophang voor ook die vroege uurtjes. Want soms is het ’s ochtends om 9 uur ook al 26 graden! Gelukkig zijn deze dagen in Nederland zeer spaarzaam.

Koelelementen

Ik vind het altijd prettig om mijn cavia’s te voorzien van koelelementen, die ik regelmatig vervang. Zorg er wel voor dat het een veilig koelelement is. De platen die je in je koelbox doet zijn eigenlijk niet zo geschikt, omdat cavia’s eraan kunnen knagen en de vloeistof die erin zit is erg giftig. Er zijn verschillende speciale koelplaten voor konijnen en knaagdieren op de markt. Zelf heb ik de Icepods van Scratch & Newton, maar Trixie en Coolpets hebben ook goede en veilige koelelementen. Let wel op dat je er altijd een theedoek of ander kleedje omheen doet, anders is het te koud. 

Een low budget oplossing is plastic waterflesjes invriezen, of een stoeptegel in de vriezer leggen. Heb je een ren op de grond, kun je ook regelmatig (een gedeelte van) de grond natspuiten voor extra verkoeling. Mijn cavia’s vinden koelelementen altijd erg fijn en gaan er dan ook graag op liggen. Niet elke cavia doet dit, sommigen leggen er alleen hun kop op of gaan erbij in de buurt liggen. Ze doen zelf wat ze prettig vinden. 

Water

Water is altijd belangrijk voor cavia’s, maar met het warme weer drinken ze vaak meer en verdampt het sneller. Let dus goed op dat het water niet op is en ververs het regelmatig. Je kunt je cavia’s ook wat meer groente geven wat veel vocht bevat, zoals komkommer en sla.

Hygiëne

Met warm weer is het belangrijk om het hok regelmatig schoon te maken. Niet alleen omdat het sneller gaat stinken, maar er zullen ook meer vliegen zijn die eitjes leggen. En het laatste wat je wilt, is maden in je hok! 

Bodembedekking

Vooropgesteld kun je gewoon het hele jaar door de bodembedekking gebruiken die jij prettig vindt. Persoonlijk vind ik vetbed en fleece te warm in de zomer, dit houdt vrij veel warmte vast. Wat ik merk aan mijn cavia’s is dat ze het zaagsel of hennep, net wat ik in het hok heb liggen, een beetje aan de kant schuiven en liever direct op de krant of de bodem van het hok gaan liggen. Daarom strooi ik vaak wat dunner op als het zo warm is en laat ik soms ook een plek gewoon leeg. Ik leg daar dan alleen een krant. Het wordt wel wat sneller vies, maar met warm weer verschoon je het hok toch vaker (zie de vorige alinea ;-)). 

Buitencavia’s binnen zetten

Het is niet altijd het geval, maar in de meeste huizen is het ’s zomers een paar graden koeler dan buiten. Je kunt dus tijdens een extreme hittegolf overwegen om je buitencavia’s een paar dagen binnen te laten vertoeven. Dit is niet erg, omdat het temperatuurverschil niet al te groot is. Daarna kunnen ze ook gewoon direct weer naar buiten. Let wel op met airco’s en ventilatoren, het is niet goed om dit op het hok te richten! En natuurlijk als je in een erg warm huis woont waarbij het ook tijdens een hittegolf niet uit te houden is, dan laat je ze lekker buiten.

Binnencavia’s naar buiten

In de zomer kunnen binnencavia’s prima buiten vertoeven. Je kunt ze dan ’s avonds bijvoorbeeld weer binnenhalen. Dit is door het geringe temperatuurverschil niet schadelijk voor ze. Maar als het buiten echt zó heet is dat het warmer is dan binnen, dan zou ik ze een dagje binnen houden. Of alleen vroeg in de ochtend en laat ’s avonds naar buiten. Dat is veel comfortabeler voor ze. Ook voor binnencavia’s geldt dat je moet oppassen met de airco en ventilator. Het is prima als deze de ruimte verkoelen, maar laat de koude wind niet rechtstreeks naar het hok waaien. 

Niet doen

Veel mensen denken dat ze hun knaagdieren er een plezier mee doen door ze extra koud drinken of eten te geven. Door bijvoorbeeld ijsblokjes in hun water te doen, of ze groente rechtstreeks uit de koelkast te geven. Dit lijkt een goed idee maar werkt eigenlijk averechts. Doordat het temperatuurverschil met het lichaam van de cavia, zal het lichaam extra hard gaan werken om het voedsel en water wat binnenkomt op te warmen. En daar krijgt je cavia het uiteindelijk dus warmer van! Fris water uit de kraan en groente wat even buiten de koelkast heeft gelegen zodat de ergste kou eraf is, is prima. Ook met tropisch weer. 

Cavia’s kunnen ook zwemmen. Dat wil NIET zeggen dat je ze moet laten zwemmen in het zwembadje van je kinderen! Ze kunnen hier niet uit om te rusten en zullen veel stress ervaren. Wel kun je een bakje met een klein laagje water neerzetten zodat ze kunnen pootjebaden. Ik heb nog nooit een cavia gehad die dit leuk vond, maar er zijn cavia’s die er wel doorheen zullen lopen voor wat verkoeling.

Cavia’s beschermen tegen warmte

De warmte helemaal wegnemen is vaak niet mogelijk, tenzij jouw cavia’s in een klimaatgecontroleerden kamer leven. Maar zoals je kunt lezen, kun je een heleboel doen om jouw cavia’s zich prettiger te laten voelen tijdens een hittegolf!

Cavia’s en andere dieren

Groepje konijnen
Bron: Pixabay

Je ziet weleens dat mensen cavia’s samen met andere dieren in hetzelfde verblijf houden. Dit gebeurt het vaakst bij mensen die hun cavia’s buiten hebben zitten. Het is ook erg leuk om een ren te hebben met cavia’s, konijnen, kipjes en andere vogels en misschien nog wel andere dieren. Toch raad ik het persoonlijk af om dit te doen. Als je andere dieren hebt, kun je ze het beste gescheiden houden. 

De redenen hiervoor beginnen met dat alle dieren een andere voerbehoefte hebben. Zo hebben cavia’s extra vitamine C nodig en konijnen niet. Cavia’s kunnen ook veel meer groente hebben, de meeste konijnen kun je maar een klein beetje groente per keer geven. Hetzelfde geldt voor kippen en andere vogels, die mogen bepaalde zaden en noten eten die niet goed zijn voor cavia’s. 

Cavia’s en konijnen

Een veel geziene combinatie is cavia’s en konijnen, of erger: 1 cavia met 1 konijn. Vanuit het verleden wordt dit nog vaak gedaan, maar het is geen goede en potentieel gevaarlijke combinatie. Het kan jaren goed gaan, maar eigenlijk zijn cavia’s en konijnen niet geschikt om samen te wonen. 

Ik noemde al eerder het voer. Caviavoer heeft extra vitamine C vanwege de behoefte van cavia’s. Maar dit geeft juist extra belasting op de nieren van konijnen. Geef je ze konijnenvoer, dan zal de cavia onherroepelijk tekorten opbouwen. Daarnaast bevat konijnenvoer anti-coccidiose, wat weer en zware belasting op de darmen van cavia’s is. Je doet dus altijd één van de twee tekort. 

Een tweede reden is dat konijnen drager kunnen zijn van de bordetella bacterie. Het konijn heeft hier geen last van, maar cavia’s kunnen er levensbedreigend ziek van worden. Ze worden verkouden, snotterig en kunnen een longontsteking ontwikkelen. Overigens kun je cavia’s wel inenten tegen bordetella. Dit is dus zeker aan te raden ook als je je cavia’s en konijnen in een apart verblijf naast elkaar hebt zitten.

Als laatste communiceren konijnen en cavia’s heel anders. Ze zullen elkaar dus nooit begrijpen en elkaars signalen verkeerd begrijpen. Cavia’s ‘praten’ veel, ze maken de hele dag door geluidjes. Konijnen maken meestal alleen geluid als er gevaar is of als ze erge pijn hebben. Als een cavia vrolijk piept om eten, kan een konijn dit opvatten als alarmkreet. 

Konijnen hebben hele sterke achterpoten waar ze mee stampen als communicatie naar elkaar. Voor een cavia kan dit als bedreigend worden gezien, waardoor ze bang zullen zijn voor het konijn. Ook kan een konijn met zijn sterke achterpoot de cavia per ongeluk schoppen, wat leidt tot zeer ernstige verwondingen. 

Kortom, hoewel het jaren goed kan gaan en zo leuk lijkt, zijn cavia’s en konijnen bij elkaar écht geen goed idee. Het zijn beide groepsdieren, dus geef een cavia een ander caviavriendje en zoek voor het konijn een ander konijn als maatje.

Cavia’s en vogels

Ook het samen houden van cavia’s en vogels vind ik geen goed idee. Naast het verschil in dieet, zijn er ook andere redenen. Vooral bij kippen is het bekend dat ze naar kunnen pikken. Er zijn gevallen bekend waarbij de kippen pikten naar de glimmende kraaloogjes van de cavia’s. Ook dragen vogels vaak luizen of ander ongedierte met zich mee, en hun ontlasting is ziekmakend voor de cavia’s die erdoorheen lopen. 

Ook in dit geval zeg ik: maak twee rennen naast elkaar zodat beide diersoorten gezellig met hun eigen soortgenoten samen kunnen leven. 

Cavia en koud weer

cavia in de sneeuw
Bron: Pixabay

In het najaar wordt het kouder en natter buiten. Als je je cavia’s binnen hebt zitten, merken ze hier weinig van. Zorg er wel voor dat je de cavia’s niet te dicht bij de verwarming neerzet en ervoor zorgt dat ze niet op de tocht staan. Vooral van tocht kunnen ze erg ziek worden. 

Wonen je cavia’s buiten, dan maak je je wellicht wat zorgen. Kunnen ze wel buiten blijven, zullen ze het niet te koud hebben? Er zijn verschillende meningen hierover. Er zijn mensen die zeggen dat cavia’s absoluut niet buiten kunnen blijven in de winter en dat je ze altijd naar binnen moet halen. Als je je hier prettig bij voelt kun je dit prima doen. Hou er wel rekening mee dat als je je cavia’s eenmaal binnen hebt gehaald, ze niet meer naar buiten kunnen tot ver in het voorjaar. Te grote temperatuurschommelingen zijn namelijk helemaal niet goed voor ze en hier kunnen ze ernstig ziek van worden. Vaak wordt aangehouden dat ze na IJsheiligen weer naar buiten kunnen, als de nachttemperatuur boven de 10 graden is. 

Er zijn heel veel mensen die hun cavia’s het jaar rond buiten laten en dit gaat meestal prima. Let wel: dit geldt voor cavia’s die al sinds het voorjaar of de zomer buiten zitten, zodat ze geleidelijk kunnen wennen aan de temperatuursverandering. Je kunt niet je binnencavia in oktober of november ineens nog naar buiten doen. Dan moet je echt wachten tot het voorjaar. Vaak vinden buitencavia’s het helemaal niet erg en zul je ze ook met regen of sneeuw gewoon buiten zien scharrelen! Het is wel verstandig om wat voorzorgsmaatregelen te nemen zodat ze gezond blijven en zich comfortabel voelen. 

Groepje cavia’s

Inmiddels weet je als het goed is dat je cavia’s altijd met meerdere moet houden. Zeker voor buitencavia’s is het belangrijk dat ze met een groepje zijn, zodat ze elkaar warm kunnen houden. Twee cavia’s kan ook als ze een goed onderkomen hebben, maar drie, vier of nog meer is beter. Hou wel rekening met de grootte van het verblijf. Hoe meer cavia’s, hoe meer ruimte ze nodig hebben. 

Droog en tochtvrij hok

Een eerste vereiste is een droog en tochtvrij hok, wat van de grond af staat. Als het buiten koud en nat is hebben je cavia’s een plekje nodig waar ze altijd droog kunnen schuilen. Je kunt een konijnenhok gebruiken, of bijvoorbeeld een hondenhok in je ren zetten. Het beste is om het toegangs-gat niet te groot te maken, zodat de meeste warmte binnen blijft. Heb je een erg groot hok, dan zou ik er wat huisjes in zetten waar meerdere cavia’s in passen. Op die manier kunnen ze beter hun warmte vasthouden en lekker bij elkaar kruipen.

Qua bodembedekking kun je denken aan een laag zaagsel of hennep. Sommige mensen gebruiken fijngehakseld stro voor isolatie. Let met stro wel op dat het niet te scherp mag zijn. Dit heb ik uitgelegd in het artikel over bodembedekking. Ook kun je een lekkere dikke laag hooi neerleggen waar ze lekker in kunnen liggen. 

Zelf gebruik ik ’s winters ook vaak vetbed in het nachthok, dit is heel zacht en warm. Door de luchtvochtigheid wordt het wel wat sneller vochtig, dus je zult het vetbed wel minimaal 2x per week moeten verversen. 

Let op: tocht is niet hetzelfde als frisse lucht! Frisse lucht is uiteraard wel belangrijk. Het hok kun je niet helemaal dicht isoleren en dichttimmeren, want dan ontstaat er juist condens en vocht binnen. Zolang je één toegangs-gat hebt wat open is, is er genoeg frisse lucht en kan het niet tochten (want dat ontstaat pas als er lucht van voren naar achteren kan verplaatsen). 

Water

Als het buiten vriest, kan het water in het bakje of de fles bevriezen. Het spreekt voor zich dat je moet zorgen dat dit ijsvrij blijft. Dus kijk vooral ’s ochtends of het water niet bevroren is en ontdooi het waar nodig. Op erg koude dagen bevriest het water soms zelfs overdag, dus controleer het dan vaker. Tip: bij waterflesjes bevriest vaak alleen het tuutje, dan lijkt het water niet bevroren maar kunnen ze toch niet drinken. Controleer dit dus ook goed. 

Warm of lauw water in de fles doen zorgt er niet voor dat het langzamer bevriest. Sterker nog, het water zal sneller bevriezen. Bron: https://www.vitens.com/nieuws/waarom-bevriest-warm-water-sneller-dan-koud-water 

Tip: voor sommige waterflesjes zijn speciale isolatiehoesjes te koop, die ervoor zorgen dat het water minder snel bevriest. Ook als je een kleed voor het hok hangt (handig tegen kou en wind), zal het water minder snel bevriezen.

Plexiglas, plastic of een kleed

Wat veel mensen ’s winters doen is een gedeelte van het hok afdekken met plexiglas, plastic (bijvoorbeeld een doorzichtig plastic tafelkleed) of een kleed. Op deze manier beperk je de plekken waar wind door kan waaien. Mijn cavia’s vinden het altijd erg fijn en gaan lekker achter het plexiglas zitten, vooral als de zon erop schijnt. ’s Nachts hang ik altijd een oude paardendeken voor het nog open gedeelte, zodat er in de nacht geen koude wind in het hok kan komen. 

Warmteplaat

Een warmteplaat is een ronde plaat die je kunt opwarmen in de magnetron. Het wordt door dierenartsen vaak gebruikt voor zieke, oude of pasgeboren dieren warm te houden. De plaat blijft heel lang warm en wordt geleidelijk weer koud, om deze reden is het geschikt om buiten te gebruiken. Volgens de omschrijving blijven ze tot 10 uur warm. In mijn ervaring worden ze als ze in een buitenhok liggen veel sneller weer koud, maar voor mijn eigen gevoel hebben ze er toch even lekker profijt van. Mijn cavia’s gaan er altijd graag op zitten. Ik gebruik het zelf voor de nacht, ik leg ze voordat ik naar bed ga in het hok. Op dagen waarop het overdag ook vriest, warm ik ze ’s ochtends ook nog een keer op.

Let wel op dat je goed de beschrijving volgt voor het opwarmen en zorg voor een hoesje eromheen zodat de cavia’s zich niet branden. Bij aankoop van een warmteplaat krijg je altijd een hoesje erbij die in de was kan. Je kunt op verschillende websites hoesjes kopen in leuke kleurtjes en printjes.

Cavia’s buiten in de winter

Met wat voorzorgsmaatregelen kunnen jouw cavia’s in de winter dus ook prima buiten blijven. Laat ze buiten en neem ze niet mee naar binnen om te knuffelen, dat is een te groot temperatuursverschil. Als je ze groente geeft in een vriesperiode en ze eten het niet op, zorg dan dat je het weer weghaalt. Bevroren groente is niet goed voor je cavia’s. Met al deze tips doorstaan jouw cavia’s de winter prima!

Welke bodembedekking kies ik?

zaagsel
Bron: Pixabay

In je hok of kooi heb je iets op de bodem nodig waar je cavia’s lekker op kunnen liggen en wat urine absorbeert. Welke je kiest is voor een groot deel afhankelijk van eigen voorkeur, budget en of je bijvoorbeeld een allergie hebt. In dit artikel benoem ik een aantal soorten waar je voor kunt kiezen.

Zaagsel

Zaagsel of houtvezel is een veelgebruikte bodembedekking voor cavia’s. Het absorbeert het vocht goed, is niet te hard voor de pootjes en het is relatief goedkoop. Zaagsel kan wel vrij stoffig zijn. Zaagsel van naaldbomen is minder geschikt, omdat hier schadelijke stoffen in kunnen zitten. 

Hennepvezel

Hennepvezel wordt gemaakt van vezelhennep en is zeer vochtabsorberend. Ook is het minder stoffig dan zaagsel. Mijn ervaring met hennepvezel is dat het vocht naar beneden zakt en daar wordt opgenomen. Hierdoor blijft de bovenlaag nagenoeg droog, wat een voordeel is. 

Stro

De meningen over stro zijn verdeeld. Stro is vrij stekelig en hard en dit kan in de oogjes van cavia’s prikken. Ook neemt het niet heel goed vocht op. Daarom is het eigenlijk minder geschikt als bodembedekking. Toch wordt het door mensen die cavia’s buiten houden wel vaak gebruikt, omdat het warmte isolerend is. Kies je voor stro, dan raad ik aan om fijngehakseld stro te gebruiken, zoals Russel Bedding.

Vlas

Vlas vind je vaak in paardenstallen, maar kan ook voor cavia’s gebruikt worden. Ik vind het qua uiterlijk erg lijken op hennepvezel, maar het is uiteraard van een andere plant gemaakt. Vlas wordt gemaakt van de vlasplant. Het neemt goed vocht op en is niet erg stoffig. Het zou geurtjes goed absorberen, maar ik vind zelf dat het erg snel gaat stinken. Vooral in de zomer moest ik het hok vaker verschonen dan met zaagsel. Vandaar dat ik vlas niet meer gebruik. 

Vetbed of fleece

Vetbed en fleece zijn stofvrij en heel zacht. Daarom zijn ze een goede keuze als bodembedekking voor cavia’s, zeker als je cavia een aandoening aan zijn pootjes heeft (zoals bumblefoot). Ook is het erg geschikt als je cavia een operatie heeft ondergaan. Vetbed is een kleed wat vocht doorlaat, waardoor het bovenop altijd droog blijft. Fleece heeft dezelfde eigenschap. Onder de kleden doe je een vochtopnemende laag, zoals vaatdoeken, handdoeken of houtkorrels. De poepjes zakken uiteraard niet erdoorheen, dus je moet het regelmatig uitkloppen of opzuigen. Ik doe dit zelf 2x per dag. De kleedjes vervang je regelmatig en was je in de wasmachine. Vetbed en fleece worden het vaakst gebruikt door mensen met binnen cavia’s. Buiten is het snel te vochtig, wat in de stof trekt. Toch gebruik ik het ’s winters vaak in het nachthok, ik ververs het dan gewoon om de paar dagen.

Back2Nature

Back2Nature bestaat uit kleine grijze korrels die gemaakt zijn van gerecycled papier. Ik heb een keer een kleine verpakking mogen proberen en ik vond het erg fijn. De korrels zijn zacht aan de pootjes en ze nemen inderdaad goed de urine op. Het enige nadeel vind ik dat Back2Nature vrij prijzig is. Als je een groot hok hebt of veel cavia’s, is het al snel een aanslag op je portemonnee. 

Katoen

Katoen? Ja, katoen! Ekoo Animal Bedding Cotton & Comfort bestaat uit kleine katoenbolletjes die je uitpluist en in het hok legt. Ik vind ze echt superzacht en lekker warm voor de cavia’s. Daarnaast is het ook nog eens stofvrij en mag ook gewoon in de GFT-container. Ik gebruik ze dan ook graag, maar dan als dun laagje op bijvoorbeeld zaagsel of hennepvezel. Om mijn hele hok ermee te vullen vind ik het iets te duur.

BedXcel

BedXcel bestaat uit kleine stukjes karton, die je in het hok of de kooi legt. De voordelen zijn dat het stofvrij is, poepjes erdoorheen vallen en cavia’s hier dus niet op lopen, en als je cavia’s rondrennen valt het niet over de rand zoals bijvoorbeeld zaagsel en hennepvezel. Je zult dus een stuk minder vaak hoeven te stofzuigen rondom de kooi! Ik heb zelf BedXcel nog nooit gebruikt, maar ik heb er goede verhalen over gehoord. 

Houtkorrels

Houtkorrels kun je ook gebruiken als bodembedekking voor je cavia’s. Ze zijn stofvrij en nemen goed vocht op. Persoonlijk vind ik ze vrij hard, dus ik gebruik ze alleen onder vetbed of zaagsel als extra absorberende laag. Het merk Plospan verkoopt houtkorrels in grote zakken. 

Hooi

Hooi is eigenlijk geen bodembedekker maar voer. Het neemt ook slecht vocht op. Wel vinden veel cavia’s het heerlijk om in te scharrelen en in te liggen, dus je doet ze zeker een plezier als je een klein laagje hooi op je bodembedekking strooit. 

Je ziet, er is genoeg te kiezen wat bodembedekking betreft! Een tip is om oude kranten of karton eronder te leggen, dit vergemakkelijkt het verschonen. Het beste is om gewoon eens een kleine verpakking te kopen en te proberen of het iets voor je is. Succes met je keuze!

Benodigdheden voor een cavia

Ook qua benodigdheden kun je het zo gek maken als je wilt. Maar er zijn wel een paar dingen die je natuurlijk altijd nodig hebt, zoals een hok of kooi, voerbakje en waterflesje.

cavia onder een wilgenbrug
Bron: Pixabay

Hok of kooi

Een cavia moet natuurlijk ergens wonen, meestal is dit in een hok of kooi. Online vind je een heleboel caviaverblijven om uit te kiezen. Waar je op moet letten is dat de minimale grootte voor twee cavia’s 120x50cm is. Voor elke extra cavia reken je ongeveer 0,5 vierkante meter. Je kunt ook kiezen voor een hok met meerdere verdiepingen. Cavia’s zijn van nature niet zulke klimmers, dus ze zullen wel even moeten wennen aan het trappetje. 

Waar ik zelf ook altijd naar kijk is of je overal goed bij kunt in de kooi, zodat je je niet in allerlei bochten hoeft te wringen met verschonen of je cavia’s oppakken. 

Sommige mensen houden cavia’s buiten in een ren, maar ook dan heb je altijd een klein hok nodig als nachtverblijf. Zorg ervoor dat dit nachtverblijf tochtvrij is en altijd droog. Zet het bijvoorbeeld onder een afdak of dek het af met plastic. Cavia’s kunnen best tegen regen of sneeuw, maar ze hebben wel altijd een droge schuilplek nodig. 

Voerbakje en waterfles

Een cavia moet ergens zijn brokjes uit eten, dat is meestal een voerbakje. Je hebt verschillende soorten, bijvoorbeeld een simpel stenen bakje wat je in het hok neerzet. Er zijn ook varianten die je aan de tralies kunt hangen.

Een waterfles of waterbakje is ook belangrijk. Ik vind zelf een bakje niet zo handig, omdat er snel poepjes of strooisel in komt en ze kunnen hem omkiepen. Een fles heeft daarom mijn voorkeur. De Ferplast Sippy vind ik momenteel de beste, omdat die makkelijk te bevestigen is en niet lekt. 

Bodembedekking

Je hebt verschillende soorten bodembedekking, zoals zaagsel, hennep of fleece/vetbed. Wat je kiest is afhankelijk van je eigen voorkeur of allergieën. Meer over bodembedekking lees je in het artikel “Welke bodembedekking kies ik?“.

Huisjes en schuilplekjes

Cavia’s zijn prooidieren, ze verstoppen zich daarom graag. Want wie van boven zichtbaar is, kan snel gepakt worden door een roofdier als een roofvogel! Daarom is het belangrijk om ze te voorzien van plekjes waar ze zich kunnen verstoppen, zodat ze zich veilig voelen in hun hok of kooi. Voor buitencavia’s zijn huisjes ook belangrijk omdat ze het daarin warmer kunnen hebben. Je kunt een heleboel leuke huisjes kopen, die er allemaal tof uitzien. Ook wilgenbruggetjes, waar ze voor- en achter uit kunnen lopen en soms zelfs op gaan zitten, vallen in de smaak. Ik vind het zelf fijn om meerdere schuilplekjes aan te bieden, zodat ze kunnen kiezen of ze samen ergens gaan zitten, of alleen. Maar zorg minimaal voor één huisje waar ze met zijn allen in passen. 

Hooiruif of hooibal

Hooi kun je gewoon op de grond geven. Cavia’s vinden het juist wel lekker om een beetje te scharrelen en ze slapen graag in het zachte hooi. Wel wordt het dan snel vies en nat van de urine en ontlasting. Daarom kun je ervoor kiezen om ook een hooiruifje op te hangen, zodat jouw cavia’s altijd de beschikking hebben over fris hooi. Pas op met de hooiballen voor konijnen. Zeker jonge cavia’s kunnen hierin klem komen te zitten met hun kopje of pootje, met alle gevolgen van dien!

Zo, je bent nu al een heel eind op weg! Als je bovenstaande cavia benodigdheden hebt aangeschaft, en je hebt voer en hooi gekocht, ben je klaar voor de komst van je cavia’s! Zoals ik aan het begin van dit artikel zei, kun je natuurlijk uitbreiden met nog meer speelgoed en accessoires. Je zult merken dat als je cavia’s er eenmaal zijn, je er een sport van gaat maken om ze het zo goed mogelijk naar hun zin te laten hebben!

Hoe verzorg je een cavia

cavia in hooi
Bron: Pixabay

Er zit veel verschil in hoe mensen met hun cavia’s omgaan. De één verschoont elke dag het hok, geeft vijf keer per dag een heerlijke salade van verschillende groenten en neemt ze elke dag minimaal een uur op schoot. De ander knuffelt misschien niet met zijn cavia’s, maar zorgt voor een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving en dieet. Wat mij betreft geldt: zolang je cavia’s happy zijn, is er geen goed of fout! Maar er zijn wel een aantal basisbehoeften die je moet vervullen. 

Onbeperkt hooi

Ik schrijf het vaak, en schrijf het hier nog een keer: een cavia heeft onbeperkt beschikking over hooi nodig. Hooi is zó ontzettend belangrijk voor hun spijsvertering en hun tanden, te weinig hooi geven is dierenmishandeling. Zorg dus voor een goed gevulde ruif of bed van hooi.

2. Eén of meer vriendjes

Een cavia kan niet alleen leven. Ze zijn groepsdieren en heel sociaal, en hebben deze interactie nodig. 

3. Vitamine C

Ik ben voorstander van het geven van 1 vitamine C pilletje van 70mg per cavia per dag. Je kunt je cavia eraan wennen om het pilletje uit je hand aan te pakken. Veel cavia’s moeten wennen aan het pilletje en aan de smaak. Je kunt je cavia oppakken en het pilletje voorzichtig in zijn mondje duwen. Achter de voortanden zitten geen tanden, de kiezen beginnen pas een stukje verder. Je kunt dus het pilletje in zijn mondhoek duwen. Zorg er wel voor dat je dit ver genoeg doet, anders spuugt hij hem er weer uit 😉 

4. Hok of kooi verschonen

Een cavia heeft uiteraard regelmatig een schoon hok of een schone kooi nodig. Cavia’s worden niet zindelijk zoals konijnen, dus je zult merken dat het hele hok vies is. Hoe vaak je het hok verschoont is van meerdere factoren afhankelijk. Hoe groot is je kooi, hoeveel cavia’s leven er, welke bodembedekking gebruik je, et cetera. Kijk gewoon goed, is het te vies, dan verschoon je het. Vaak zijn er wel extra vieze plekken, zoals plekken waar ze graag slapen of eten. Deze plekken zou je wat vaker kunnen verschonen zodat je niet elke keer het hele hok schoon hoeft te maken. 

5. Voer

Naast hooi heeft een cavia ook groente, fruit en brokjes nodig. Ze kunnen best een grote hoeveelheid groente en fruit hebben, mits ze hier aan gewend zijn. Is je nieuwe cavia niet gewend aan het eten van veel groente, bouw dit dan rustig op zodat zijn lijfje hieraan kan wennen. Hoe vaak je per dag eten geeft is net wat je zelf prettig vind. Ik vind het zelf fijn om tweemaal per dag te voeren, dan verdeel ik de hoeveelheid groente, fruit en brokjes. Ook zie ik ze dan minstens twee keer per dag en kan ik goed in de gaten houden of ze zich normaal gedragen en niet ziek zijn. Maar er zijn ook mensen die wel 3 of 4 keer per dag een bordje groente geven en dat is natuurlijk ook helemaal prima!

Dit zijn vijf basisbehoeften die belangrijk zijn in de verzorging van je cavia. Uiteraard hoort bij verzorging ook het tijdig opmerken dat je cavia ziek is en zorgen dat hij of zij zich weer beter gaat voelen. Een bezoekje aan de dierenarts is geen overbodige luxe. Cavia’s zijn namelijk prooidieren en in de natuur is een ziek dier een zwak dier. Daarom laten ze het vaak niet merken als ze ziek zijn of pijn hebben, tenzij het al heel erg is. Zodra je merkt dat je cavia niet goed in zijn of haar vel zit, kan het dus zijn dat hij al erg ziek is. Better safe than sorry en een extra tripje naar de dierenarts maken!

Kammen of borstelen

Een cavia hoef je in principe niet te kammen of te borstelen. Tenzij je een prachtige langhaar cavia zoals een Peruvian hebt. Om te voorkomen dat de vacht gaat klitten of vies wordt, zul je deze moeten onderhouden. Dit doe je door regelmatig voorzichtig te borstelen, en eventueel als het haar erg over de grond sleept en vies is, kun je het wassen. Pas wel op met wassen, want dit tast de natuurlijke vetlaag van de huid aan. Was je cavia dus maar af en toe en bij voorkeur alleen het stukje wat echt vies is geworden.

Plaats van het hok of de kooi

Wist je dat cavia’s niet goed tegen tocht kunnen? Ze hebben erg gevoelige luchtwegen, zorg er dus voor dat het hok of de kooi niet op de tocht staat. Om deze reden is het ook niet goed om een cavia vaak van binnen naar buiten te verplaatsen als het temperatuurverschil groter is dan 5-10 graden. Dus denk niet dat je je binnencavia er een plezier mee doet om hem ’s winters lekker een dagje buiten te zetten. Dit kan alleen ’s zomers als het warm is. Verder moet je een keuze maken tussen cavia binnen of buiten. En wil je hem buiten, begin hier dan rond mei of juni al mee, zodat ze kunnen wennen aan het langzaam kouder wordende weer in het najaar.

Een cavia onderhouden

Cavia’s onderhouden is niet heel moeilijk, maar ik vind het wel meer werk dan bijvoorbeeld konijnen. Vroeger had ik konijnen en voor mijn gevoel was ik daar minder tijd aan kwijt. Maar misschien ben ik in de loop der tijd wel hogere eisen gaan stellen aan de verzorging, dat is natuurlijk ook goed mogelijk ;-). 

cavia met jongen in een kooi
Bron: Pixabay

Hok of kooi kopen

Het onderhoud van je cavia’s – ja cavia’s meervoud, in dit artikel heb ik uitgelegd waarom je een cavia nooit alleen moet houden – begint bij een goed hok of kooi. Er is een keur aan hokken en kooien te koop, je moet degene kiezen waar je je zelf het prettigst bij voelt. De minimale afmeting voor 2 cavia’s is 120x50cm. Heb je meer cavia’s, dan moet het hok groter zijn.

Waar ik zelf altijd op let als ik een nieuw hok koop, is of het makkelijk schoon te maken is. Sommige hokken hebben alleen een klein deurtje, maar kun je verder niet goed opendoen. Dit is heel onhandig met het verschonen en ook met het oppakken van de cavia’s. 

Bodembedekking

In het hok of de kooi maak je gebruik van bodembedekking. Er zijn verschillende soorten, zoals zaagsel, hennep (hemparade). Stro is minder geschikt voor cavia’s. Cavia’s kunnen namelijk hun oogjes niet goed sluiten en het zou in hun oog kunnen prikken. Al gebruiken sommige mensen fijngehakseld stro, vooral buiten als extra isolatie. Een stofvrij alternatief is fleece of vetbed. Vetbed is een speciaal kleed wat door dierenartsen wordt gebruikt. Het laat vocht door en blijft daardoor bovenop altijd droog. Onder het fleece of vetbed doe je een vochtopnemende laag, zoals vaatdoeken, handdoeken of houtkorrels. De poepjes blijven erop liggen en die kun je uitkloppen of opzuigen. De kleedjes was je in de wasmachine. Deze kleedjes kun je in allerlei leuke kleurtjes en printjes kopen, dus ze staan ook nog eens erg decoratief!

Wat eet een cavia

Op een dag eten cavia’s hooi, dit moet altijd onbeperkt aanwezig zijn. Ze vinden het leuk om een berg hooi te hebben om in te kruipen, op te liggen en van te eten. Dit wordt alleen snel vies, omdat cavia’s niet zindelijk zijn. Daarom kun je er ook voor kiezen om het hooi aan te bieden in een hooiruifje. Pas op met die leuke hooiballen, hier kunnen met name kleine cavia’s in vast komen te zitten met hun kopje! 

Deze kleine knaagdieren eten ook vrij veel groente en fruit. Er zijn mensen die wel 3 of 4 keer per dag groente geven, ik doe dit zelf 2 keer per dag. Je krijgt vanzelf een gevoel bij hoeveel je moet geven. Cavia’s stoppen namelijk met eten als ze vol zitten, dus als er elke keer groente blijft liggen, heb je teveel gegeven. Omgekeerd als het elke keer helemaal op is, kun je overwegen iets meer te geven. Welk groente en fruit je geeft is afhankelijk van wat je cavia’s lekker vinden. Die van mij vinden bijvoorbeeld fruit niet zo lekker, maar bijna alle groente weer wel. In het artikel “Groente en fruit die mijn cavia mag eten” kun je lezen wat je wel en niet kunt geven. Zorg in ieder geval voor een goede variatie.

Ook caviabrokjes horen op het menu van je cavia. Zorg ervoor dat je speciaal caviavoer koopt, hier zit extra vitamine C aan toegevoegd. Je hebt soorten die gemengd zijn, het lijkt een beetje op muesli. Cavia’s vinden dit vaak heel lekker, maar gaan hier vaak selectief van eten. Ze eten dan alleen de lekkere snoepdingetjes eruit en de gezonde brokjes niet meer. Daarom geef ik zelf altijd uniforme brok van Science Selective. Op de zak staat aangegeven hoeveel brokjes de cavia’s per dag mogen krijgen. 

Vers water

Verder hebben cavia’s natuurlijk onbeperkt vers water nodig. Dit kun je in een waterbakje doen, maar om de eerder genoemde reden dat ze niet zindelijk zijn wordt dit ook snel vies en het kan ook omgegooid worden. Een andere optie is een waterfles, deze zijn er ook in verschillende varianten. Ik ben zelf fan van de Ferplast Sippie, deze lekt niet en is makkelijk uit elkaar te halen om schoon te maken.