Zorgen voor baby cavia’s

Cavia jong
Bron: Pixabay

Als de baby’s geboren zijn, wil je natuurlijk zo goed mogelijk voor ze zorgen. Cavia’s zijn nestvlieders, wat inhoudt dat ze al helemaal ‘af’ zijn als ze geboren worden. Sta dan ook niet raar te kijken als de jonge caviaatjes een uur na de bevalling al door het hok rennen of hapjes groente nemen! Je mag ze ook gelijk al eventjes oppakken, al vind ik het verstandig om even te wachten tot ze droog zijn (als ze pasgeboren zijn, zijn ze soms nogal glibberig). 

In het begin drinken de jongen gewoon nog melk bij de moeder. Een cavia heeft twee tepels, maar als ze meerdere jongen heeft drinken ze gewoon omstebeurt. In de meeste gevallen zul je de jongen niet bij hoeven te voeden. Zorg wel dat de moeder over genoeg voedingsstoffen beschikt, bijvoorbeeld door een bakje met droge havermout neer te zetten om extra op krachten te komen. Zodra ziet dat er een jong achterblijft in de groei, is het verstandig om te gaan bijvoeden. Dit kun je doen met geitenmelk of speciale knaagdierenmelk. Als je elke dag je jonge cavia’s even weegt, kun je goed in de gaten houden of ze goed groeien.  Je hebt ze dan gelijk even opgepakt, dit helpt met het tam maken. 

Gewicht

Een normaal geboortegewicht voor baby cavia’s is tussen de 60 en 100 gram. Soms zijn de jongen groter en zwaarder, maar soms wegen ze ook minder. Hou dan goed in de gaten of ze zelf genoeg aankomen en ga anders op tijd bijvoeden om ze te helpen in hun groei.

De jonkies gaan mama overal volgen en nadoen wat zij doet. Op deze manier leren ze razendsnel! Bevalt jouw cavia in een groepje met andere (vrouwtjes)cavia’s, dan kun je haar en de kleintjes er gewoon bij laten zitten. Je zult zien dat de tantes haar zullen helpen bij het opvoeden van haar kroost. De jonge cavia’s leren zo extra snel hoe ze sociaal om moeten gaan met andere cavia’s, wat supergoed is voor hun ontwikkeling.

Afspenen

Na ongeveer vier weken wegen de jongen rond de 300 gram en mogen ze weg bij de moeder. Vooral voor de beertjes is het belangrijk dat ze op tijd weggehaald worden, omdat ze met 4 weken ook al geslachtsrijp zijn en dus hun moeder of zusjes kunnen dekken! Ook al hebben ze niet het gewicht van 300 gram, haal ze toch weg met 4 weken om inteelt te voorkomen. De zeugjes kun je wel langer bij de moeder laten. Als je besluit om één of meerdere zusjes te houden, kunnen ze natuurlijk gewoon bij mama in het hok blijven. Het is dus heel belangrijk dat je goed weet welk geslacht je jonkies hebben! Als je hier onzeker in bent, vraag dan een expert, bijvoorbeeld een ervaren fokker. Ook zijn er op Facebook speciale groepen zoals “Geslachtsbepaling cavia’s”, met ervaren mensen die je kunnen helpen om het geslacht van jouw cavia jonkies te bepalen.

Als je de baby’s scheidt van de moeder, zorg dan dat je ze samen met een andere cavia zet. Als er twee beertjes in je nestje zitten, kun je ze bijvoorbeeld samen in een hok laten. Of laat ze alvast verhuizen naar hun nieuwe huis en maatje. Een cavia alleen is erg eenzaam en bang, dit geldt extra voor een kleine weerloze baby cavia. 


Het beste is om de jonge cavia’s één voor één bij de moeder weg te halen. Zo heeft haar melktoevoer de gelegenheid om te stoppen en kan ze wennen aan het leven zonder haar kleintjes. 

Het zorgen voor een nestje cavia’s is normaal gesproken niet moeilijk, de moeder en de jonkies zullen zelf weten wat ze moeten doen. Let wel op de gewichten van de kleintjes en of ze zich verder normaal gedragen, dan komt het helemaal goed en kun je genieten van die kleine dotjes!

Een cavia tam maken

cavia op schoot
Bron: Pixabay

Een veelgehoorde vraag van caviabaasjes: “Hoe krijg ik mijn cavia tam?”. Laat ik met de deur in huis vallen: hier is geen eenduidig antwoord op te geven. Net als mensen hebben cavia’s allemaal hun eigen persoonlijke karakter. Daarbij is het ook afhankelijk van wat hun achtergrond is. 

Wat is ‘tam’?

Het ligt er helemaal aan wat je zelf verstaat onder ‘tam’. Wil je dat je cavia uit je hand eet, wil je hem makkelijk kunnen oppakken of juist in het hok kunnen aaien? Het verschilt heel erg per cavia hoe lang ze nodig hebben om hieraan te wennen en of het uiteindelijk ook gaat lukken. 

Prooidier

Zoals ik eerder schreef, zijn cavia’s prooidieren en daardoor ook vluchtdieren. Van nature zullen ze dus altijd wegrennen en verstoppen zodra ze ons aan zien komen. In hun ogen zijn we een groot roofdier! Het zal dus tijd en geduld nodig hebben om een cavia eraan te laten wennen dat wij ze geen pijn willen doen of opeten. Wees daarom ook niet gefrustreerd of boos op je cavia als het lang duurt of in het begin helemaal niet lijkt te lukken. Hij of zij kan er simpelweg niets aan doen!

Aandacht en tijd

Als je cavia’s net bij je zijn, zullen ze wat bang zijn. Geef ze rustig de tijd om te wennen, door bijvoorbeeld groente neer te leggen en jouw hand hier stil naast. Grijp ze niet meteen als ze een hapje nemen, maar laat je hand gewoon liggen. Ze leren dan dat het niet eng is om jouw hand dichtbij te zien. Zo ga je steeds een stapje verder. Bij de ene cavia zal dit meer tijd in beslag nemen dan de andere. De een zal je na een paar weken al kunnen aaien, de ander misschien na twee maanden nog steeds niet. 

Uit de hand voeren

Als je cavia’s niet meer bang zijn als jouw hand naast hun eten ligt, kun je proberen ze lekkere hapjes aan te bieden terwijl jij het vasthoudt. Dit zullen ze in het begin erg spannend vinden. Ze zullen steeds even dichtbij komen ruiken en daarna weer snel wegrennen, om vervolgens weer terug te komen. Wees niet teleurgesteld als ze niet gelijk een hapje nemen, dit kan een paar dagen in beslag nemen. Zolang jij geduldig blijft zal hun nieuwsgierigheid en lekkere trek het uiteindelijk winnen van hun angst.

Oppakken vanaf de zijkant

Cavia’s vinden het enorm eng en stressvol als je ze van bovenaf oppakt. Ze zien je hand niet aankomen en denken dat ze door een roofvogel gegrepen worden. Als je je cavia’s elke keer zo oppakt, zullen ze dus erg bang van je blijven. Het beste is om ze vanaf de zijkant ‘op te scheppen’. Dus je hand over de grond naar ze toe onder hun buikje schuiven en op die manier oppakken. Ze zien je hand aankomen en het is een stuk minder bedreigend. Als je het op deze manier volhoudt, zullen ze het een stuk minder eng vinden. 

Op schoot nemen

Ook aan op schoot zitten moeten cavia’s altijd een beetje wennen. Het helpt om ze wat lekkere hapjes te voeren terwijl ze bij je op schoot zitten, bijvoorbeeld wat blaadjes andijvie of stukjes andijvie. Je zult merken dat ze vanzelf relaxter worden. 

Aaien

Cavia’s vinden het niet altijd even lekker om op hun hele lijfje geaaid te worden. Bovenop hun kopje en de voorkant van hun rug vinden ze vaak lekker. Maar aaien op hun kontje of onder hun kopje vinden ze meestal niet zo fijn. Je ontdekt vanzelf wat jouw cavia lekker vindt en wat niet. Gaat je cavia een beetje knorren of in je vingers bijten, dan vindt hij of zij het niet zo fijn. 

Jong beginnen

Ook voor het tam maken geldt: jong geleerd is oud gedaan. Als een jonge cavia al vaker is opgepakt, geaaid en uit de hand leert eten, zal deze cavia sneller aan jou wennen en tam worden. Heeft een baby cavia voornamelijk een eigen leven gehad en is weinig in de hand geweest, dan zal het jou ook meer moeite kosten om je cavia tam te maken. 

Tamme cavia

Het lukt niet iedereen om elke cavia tam te krijgen. Sommige cavia’s blijven altijd bang. Ik heb zelf momenteel 4 cavia’s, drie daarvan zijn relaxed rondom mij maar eentje rent altijd hard weg. Terwijl ik ze toch allemaal hetzelfde behandel. Probeer je cavia in zijn waarde te laten en van een afstandje van zijn geluidjes en gedragingen te genieten! En dan kun je lekker knuffelen met de rest.

Hoe verzorg je een cavia

cavia in hooi
Bron: Pixabay

Er zit veel verschil in hoe mensen met hun cavia’s omgaan. De één verschoont elke dag het hok, geeft vijf keer per dag een heerlijke salade van verschillende groenten en neemt ze elke dag minimaal een uur op schoot. De ander knuffelt misschien niet met zijn cavia’s, maar zorgt voor een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving en dieet. Wat mij betreft geldt: zolang je cavia’s happy zijn, is er geen goed of fout! Maar er zijn wel een aantal basisbehoeften die je moet vervullen. 

Onbeperkt hooi

Ik schrijf het vaak, en schrijf het hier nog een keer: een cavia heeft onbeperkt beschikking over hooi nodig. Hooi is zó ontzettend belangrijk voor hun spijsvertering en hun tanden, te weinig hooi geven is dierenmishandeling. Zorg dus voor een goed gevulde ruif of bed van hooi.

2. Eén of meer vriendjes

Een cavia kan niet alleen leven. Ze zijn groepsdieren en heel sociaal, en hebben deze interactie nodig. 

3. Vitamine C

Ik ben voorstander van het geven van 1 vitamine C pilletje van 70mg per cavia per dag. Je kunt je cavia eraan wennen om het pilletje uit je hand aan te pakken. Veel cavia’s moeten wennen aan het pilletje en aan de smaak. Je kunt je cavia oppakken en het pilletje voorzichtig in zijn mondje duwen. Achter de voortanden zitten geen tanden, de kiezen beginnen pas een stukje verder. Je kunt dus het pilletje in zijn mondhoek duwen. Zorg er wel voor dat je dit ver genoeg doet, anders spuugt hij hem er weer uit 😉 

4. Hok of kooi verschonen

Een cavia heeft uiteraard regelmatig een schoon hok of een schone kooi nodig. Cavia’s worden niet zindelijk zoals konijnen, dus je zult merken dat het hele hok vies is. Hoe vaak je het hok verschoont is van meerdere factoren afhankelijk. Hoe groot is je kooi, hoeveel cavia’s leven er, welke bodembedekking gebruik je, et cetera. Kijk gewoon goed, is het te vies, dan verschoon je het. Vaak zijn er wel extra vieze plekken, zoals plekken waar ze graag slapen of eten. Deze plekken zou je wat vaker kunnen verschonen zodat je niet elke keer het hele hok schoon hoeft te maken. 

5. Voer

Naast hooi heeft een cavia ook groente, fruit en brokjes nodig. Ze kunnen best een grote hoeveelheid groente en fruit hebben, mits ze hier aan gewend zijn. Is je nieuwe cavia niet gewend aan het eten van veel groente, bouw dit dan rustig op zodat zijn lijfje hieraan kan wennen. Hoe vaak je per dag eten geeft is net wat je zelf prettig vind. Ik vind het zelf fijn om tweemaal per dag te voeren, dan verdeel ik de hoeveelheid groente, fruit en brokjes. Ook zie ik ze dan minstens twee keer per dag en kan ik goed in de gaten houden of ze zich normaal gedragen en niet ziek zijn. Maar er zijn ook mensen die wel 3 of 4 keer per dag een bordje groente geven en dat is natuurlijk ook helemaal prima!

Dit zijn vijf basisbehoeften die belangrijk zijn in de verzorging van je cavia. Uiteraard hoort bij verzorging ook het tijdig opmerken dat je cavia ziek is en zorgen dat hij of zij zich weer beter gaat voelen. Een bezoekje aan de dierenarts is geen overbodige luxe. Cavia’s zijn namelijk prooidieren en in de natuur is een ziek dier een zwak dier. Daarom laten ze het vaak niet merken als ze ziek zijn of pijn hebben, tenzij het al heel erg is. Zodra je merkt dat je cavia niet goed in zijn of haar vel zit, kan het dus zijn dat hij al erg ziek is. Better safe than sorry en een extra tripje naar de dierenarts maken!

Kammen of borstelen

Een cavia hoef je in principe niet te kammen of te borstelen. Tenzij je een prachtige langhaar cavia zoals een Peruvian hebt. Om te voorkomen dat de vacht gaat klitten of vies wordt, zul je deze moeten onderhouden. Dit doe je door regelmatig voorzichtig te borstelen, en eventueel als het haar erg over de grond sleept en vies is, kun je het wassen. Pas wel op met wassen, want dit tast de natuurlijke vetlaag van de huid aan. Was je cavia dus maar af en toe en bij voorkeur alleen het stukje wat echt vies is geworden.

Plaats van het hok of de kooi

Wist je dat cavia’s niet goed tegen tocht kunnen? Ze hebben erg gevoelige luchtwegen, zorg er dus voor dat het hok of de kooi niet op de tocht staat. Om deze reden is het ook niet goed om een cavia vaak van binnen naar buiten te verplaatsen als het temperatuurverschil groter is dan 5-10 graden. Dus denk niet dat je je binnencavia er een plezier mee doet om hem ’s winters lekker een dagje buiten te zetten. Dit kan alleen ’s zomers als het warm is. Verder moet je een keuze maken tussen cavia binnen of buiten. En wil je hem buiten, begin hier dan rond mei of juni al mee, zodat ze kunnen wennen aan het langzaam kouder wordende weer in het najaar.

Een cavia onderhouden

Cavia’s onderhouden is niet heel moeilijk, maar ik vind het wel meer werk dan bijvoorbeeld konijnen. Vroeger had ik konijnen en voor mijn gevoel was ik daar minder tijd aan kwijt. Maar misschien ben ik in de loop der tijd wel hogere eisen gaan stellen aan de verzorging, dat is natuurlijk ook goed mogelijk ;-). 

cavia met jongen in een kooi
Bron: Pixabay

Hok of kooi kopen

Het onderhoud van je cavia’s – ja cavia’s meervoud, in dit artikel heb ik uitgelegd waarom je een cavia nooit alleen moet houden – begint bij een goed hok of kooi. Er is een keur aan hokken en kooien te koop, je moet degene kiezen waar je je zelf het prettigst bij voelt. De minimale afmeting voor 2 cavia’s is 120x50cm. Heb je meer cavia’s, dan moet het hok groter zijn.

Waar ik zelf altijd op let als ik een nieuw hok koop, is of het makkelijk schoon te maken is. Sommige hokken hebben alleen een klein deurtje, maar kun je verder niet goed opendoen. Dit is heel onhandig met het verschonen en ook met het oppakken van de cavia’s. 

Bodembedekking

In het hok of de kooi maak je gebruik van bodembedekking. Er zijn verschillende soorten, zoals zaagsel, hennep (hemparade). Stro is minder geschikt voor cavia’s. Cavia’s kunnen namelijk hun oogjes niet goed sluiten en het zou in hun oog kunnen prikken. Al gebruiken sommige mensen fijngehakseld stro, vooral buiten als extra isolatie. Een stofvrij alternatief is fleece of vetbed. Vetbed is een speciaal kleed wat door dierenartsen wordt gebruikt. Het laat vocht door en blijft daardoor bovenop altijd droog. Onder het fleece of vetbed doe je een vochtopnemende laag, zoals vaatdoeken, handdoeken of houtkorrels. De poepjes blijven erop liggen en die kun je uitkloppen of opzuigen. De kleedjes was je in de wasmachine. Deze kleedjes kun je in allerlei leuke kleurtjes en printjes kopen, dus ze staan ook nog eens erg decoratief!

Wat eet een cavia

Op een dag eten cavia’s hooi, dit moet altijd onbeperkt aanwezig zijn. Ze vinden het leuk om een berg hooi te hebben om in te kruipen, op te liggen en van te eten. Dit wordt alleen snel vies, omdat cavia’s niet zindelijk zijn. Daarom kun je er ook voor kiezen om het hooi aan te bieden in een hooiruifje. Pas op met die leuke hooiballen, hier kunnen met name kleine cavia’s in vast komen te zitten met hun kopje! 

Deze kleine knaagdieren eten ook vrij veel groente en fruit. Er zijn mensen die wel 3 of 4 keer per dag groente geven, ik doe dit zelf 2 keer per dag. Je krijgt vanzelf een gevoel bij hoeveel je moet geven. Cavia’s stoppen namelijk met eten als ze vol zitten, dus als er elke keer groente blijft liggen, heb je teveel gegeven. Omgekeerd als het elke keer helemaal op is, kun je overwegen iets meer te geven. Welk groente en fruit je geeft is afhankelijk van wat je cavia’s lekker vinden. Die van mij vinden bijvoorbeeld fruit niet zo lekker, maar bijna alle groente weer wel. In het artikel “Groente en fruit die mijn cavia mag eten” kun je lezen wat je wel en niet kunt geven. Zorg in ieder geval voor een goede variatie.

Ook caviabrokjes horen op het menu van je cavia. Zorg ervoor dat je speciaal caviavoer koopt, hier zit extra vitamine C aan toegevoegd. Je hebt soorten die gemengd zijn, het lijkt een beetje op muesli. Cavia’s vinden dit vaak heel lekker, maar gaan hier vaak selectief van eten. Ze eten dan alleen de lekkere snoepdingetjes eruit en de gezonde brokjes niet meer. Daarom geef ik zelf altijd uniforme brok van Science Selective. Op de zak staat aangegeven hoeveel brokjes de cavia’s per dag mogen krijgen. 

Vers water

Verder hebben cavia’s natuurlijk onbeperkt vers water nodig. Dit kun je in een waterbakje doen, maar om de eerder genoemde reden dat ze niet zindelijk zijn wordt dit ook snel vies en het kan ook omgegooid worden. Een andere optie is een waterfles, deze zijn er ook in verschillende varianten. Ik ben zelf fan van de Ferplast Sippie, deze lekt niet en is makkelijk uit elkaar te halen om schoon te maken.